جشن آبانگان

آب منبع زندگی است و برای ما ایرانی ها ارزش بسیاری دارد. نوشیدن یک لیوان آب گوارا بسیار لذت بخش است. ما خانه هایمان را بر اساس دوری و نزدیکی به منابع آب می سازیم. در موسسه دنیای اسطوره کودکی اهمیت آب از طریق انجام پروژه های مختلف برای کودکان تبیین می شود. از توجه به ساده ترین استفاده مان از آب در زندگی روزانه مثل شستن دست و صورت گرفته تا تمیز کاری و کشاورزی.

برای دیدن اشکال مختلفِ آب چند آزمایش انجام دادیم. رنگ و بوی آب و ترکیبش با مایعات و جامدات را بررسی کردیم. تاثیر گرما و سرما را بر آب مشاهده کردیم. اما اینها بخش دیداری و حسی پروژه آب بود که با زبانی کودکانه و قابل درک برای بچه ها انجام شد.

با این حال در موسسه دنیای اسطوره کودکی آنچه اهمیت بسیار دارد بخش فرهنگی موضوع است. برایمان ارزشمند است که کودکان مان بدانند جایگاه آب در کجای فرهنگ مان است؟ بعبارتی ریشه های فرهنگی آب تا کجاها عمق دارد؟ طبیعتا پاسخ در اجرای آیین ها و بازگویی اسطوره هاست.

جشن آبانگان جشنی آیینی است که جزو جشن های دوازده گانه ایران باستان بوده و در روز دهم آبان ماه برگزار می شود . این جشن در گرامیداشت آناهیتا الهه بانوی آب که بانویی والا در فرهنگ ابرانی است، انجام می شود و در اعتقاد ایرانیان باران و برف و تگرگ را به فرمان اهورا مزدا به زمین فرو میبارد .

در اندیشه ایرانیان باستان، چهار عنصر اصلی به عنوان پایه های نخستین زندگی، بسیار مقدس هستند و آلوده شدن آن ها گناه بسیار بزرگ و نابخشودنی تلقی می شود. ایرانیان در بین چهار عنصر اصلی پس از آتش، آب را مهم ترین عنصر حیات دانسته و حتی در آب روان و جاری خود را شست وشو نمی کنند تا آب جاری ناپاک و آلوده نشود.

این بخش از آیین را با گفتگو درباره چه آبی می نوشیم؟ و چه کارهایی باعث آلودگی آب می شود؟ آغاز کردیم. آناهیتا را طی نمایشی برای بچه ها اجرا کردیم. آناهیتا خودش را محافظ آبها معرفی کرد و در پایان اجرا کودکان ما در موسسه هر کدام یک محافظ آب شدند.

پروژه را در بستر زندگی دنبال کردیم برای مثال در نمایش خلاق بچه ها قمقمه هایشان را در جایی روی میز گذاشتند و یکی هم وظیفه مراقبت از آنها را برعهده گرفت تا اینکه شخصیتی (اَپوش که در پروژه دیگری به آن خواهیم پرداخت) در لباس خشکسالی به قمقمه ها حمله کرد و آبها را برای خودش برداشت. آنوقت آناهیتا از راه رسید و به بچه ها برای گرفتن قمقمه هایشان کمک کرد.

همراه با شوق بچه ها پرسش های دیگری مطرح شدند.

مثلا اینکه اگر آب نباشد چطور می توانیم زندگی کنیم؟ آبهای روی زمین کجاها هستند؟ آبهای زیر زمین چطور؟ و کم کم به چشمه ها و قنات ها رسیدیم.

در سفر علمی بصورت مجازی به درون یک قنات رفتیم و در گفتمان آموزش غیر مستقیم درباره ارزش منابع آبهای زیر زمین گفتگو کردیم. در ادامه پروژه آب به آبزیان رسیدیم و اینکه آنها هم مثل ما نیاز به آب پاک دارند و آلوده کردن آب باعث مرگ و از بین رفتنشان می شود.

تصاویری از دریاها و اقیانوس های آلوده شده با نفت را دیدیم که ماهی های مرده روی سطح آب شناور بودند.

(The Japan Times)

بعد بچه ها احساسشان را بیان کردند و راه حل پیشنهادی شان را نقاشی کردند. در کارگاه سفال همراه با تسهیلگرشان ظرفهایی برای نگهداری از آب ساختند. در آشپزخانه موسسه هم فرصتی برای مشاهده میزان مصرف آب برای پخت غذا فراهم شد و بچه ها دیدند که هر غذای پخته شده ای برای آماده شدنش نیاز به مقداری آب دارد. در پایان از خانواده ها خواستیم تا بچه ها را با فرآیند شستشوی لباسهای کثیفشان آشنا کنند. این فرآیند در عین تمیز کردن لباسهای ما مقداری هم آب آلوده تولید می کند که مجبوریم آن را از طریق لوله های فاضلاب به درون زمین بفرستیم.

گفتگو درباره آب گفتگوی بی پایانی است چرا که آب در سراسر وجود ما تنیده شده است.